Sause(-pudènt)
Salix foetida
Salicaceae
Nom en français : Saule fétide.
Descripcioun :Lou sause-pudènt es un pichot aubret que trachis dins li relarg umide en mountagno. Soun port douno d'èr à-n-aquéu dóu sause-di-fueio-astado, mai se n'en destrìo que sis enflourejado e subretout si fueio soun tóuti dos mai courteto. Li fueio fan de 1 à 4 cm, soun bèn reguliero e rigido. i'a de pichòti glando roujo sus li bord (fotò), soun sènso péu emé pas gaire de costo. Lou bos, souto la rusco, èi rega.
Usanço :Tóuti li rusco de sause caupon de salicino que douno d'acide salicilì dins lou cors, ço qu'ajudo à abeissa li fèbre.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 0,2 à 1 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Salix
Famiho : Salicaceae
Ordre : Malpighiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 5 à 20 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Ribo de palun
- Prado umido
- Gaudre
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Aupenco
Ref. sc. : Salix foetida L., 1753
Serento
Picea abies
Pinaceae
Àutri noum : Serénta, Sarento, Sourento, Serinte, Sùfi.
Noms en français : Epicéa, Épicéa commun.
Descripcioun :Pèr pas s'engana emé lou sapin fau regarda coume soun lis aguio o peréu li pigno (o vacheto). Li fueio de la serento soun estacado tout à l'entour de la ramo coume uno brosso, au contro de li dóu sap que soun tóuti dins lou meme plan coume un penche. De nouta pamens qu'acò marcho pas pèr d'ùni sap fourestié (coume Abies pinsapo). Li pigno pendoulon, alor qu'encò dóu sap, quouro li poudès vèire, se tènon bèn drecho.
Usanço :I'a touto meno d'utilisacioun dóu bos segound sa qualita. La pegoulo (resino) èi di proun vulneràri. Foundudo, servié, à passa tèms, pèr sougna li tigno (J.-R. Fortoul). Li jóuini fueio soun manjadisso (ensalado, pèis), an lou goust de citroun.
Port : Aubre
Taio : 10 à 50 m
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Picea
Famiho : Pinaceae
Ordre : Pinales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 600 à 2200 m
Aparado : Noun
Abriéu à juliet
Liò : Sapiniero
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Picea abies (L.) H.Karst., 1881